Nieco ponad 37 zł miesięcznie dla kuratora społecznego – niezmiennie od wielu lat. Co decydenci sądzą o kuratorach społecznych i czym ci drudzy różnią się od filatelistów…
Kuratorzy sądowi zgodnie z ustawą o kuratorach dzielą się na kuratorów zawodowych i społecznych. Mają zgodnie z tą ustawą określone zadania i praktycznie w dotychczas funkcjonującym systemie kurateli społeczno-zawodowej wymiar sprawiedliwości w zakresie wykonawstwa bez kuratorów społecznych przestałby istnieć w ciągu paru dni. Rzec by można, że to oni, prowadzeni w referatach kuratorów zawodowych wykonują niestrudzenie zadania, które określa im wspomniana ustawa oraz stoją na straży realizacji obowiązków nałożonych przez sądy w wyrokach i postanowieniach.
Przeglądając różne fora, radość osoby obeznanej z tematem budzi sprzeczne uczucia: począwszy od wzruszenia, zdziwienia, radości, złości, wściekłości oraz zażenowania z racji poziomu edukacji na studiach o takich kierunkach jak resocjalizacja czy prawo. Nim ktokolwiek zada pytania (a warto tu wspomnieć, że już samo pytanie określa poziom pytającego) o to, jak się zatrudnić w charakterze kuratora społecznego (sic!) oraz ile zarabia kurator społeczny (sic! Sic!) warto, aby zapoznał się z podstawowymi wiadomościami.
Teraz zgodnie z tradycją przejdę ad rem. Zgodnie z ustawą do pełnienia funkcji kuratora społecznego może być powołany ten, kto posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, jest nieskazitelnego charakteru oraz jest zdolny ze względu na stan zdrowia do pełnienia obowiązków kuratora zawodowego. I dalej: musi posiadać co najmniej wykształcenie średnie i doświadczenie w prowadzeniu działalności resocjalizacyjnej, opiekuńczej lub wychowawczej i złożył informację z Krajowego Rejestru Karnego, która jego dotyczy. Kuratora społecznego powołuje, zawiesza w czynnościach i odwołuje prezes sądu rejonowego na wniosek kierownika zespołu, może on pełnić swoją funkcję wyłącznie w jednym zespole. Przed przystąpieniem do pełnienia funkcji kurator społeczny składa przed prezesem właściwego sądu rejonowego w obecności kierownika zespołu ślubowanie, określone słowami:
„Ślubuję uroczyście powierzone mi obowiązki kuratora sądowego wykonywać zgodnie z prawem, sumiennie i rzetelnie, w postępowaniu kierować się zasadami etyki zawodowej, mając na względzie dobro Rzeczypospolitej Polskiej i dobro osób podlegających mojej pieczy, a także zachować w tajemnicy wszystkie okoliczności, o których powziąłem wiadomość w związku z pełnioną funkcją”.
Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania: „Tak mi dopomóż Bóg”.
Z odebrania ślubowania sporządza się protokół, który podpisują: składający ślubowanie, prezes sądu rejonowego oraz kierownik zespołu. Kuratora społecznego wpisuje się na listę kuratorów przy prezesie sądu rejonowego. Zakres zadań kuratora społecznego określa kierownik zespołu w porozumieniu z wyznaczonym kuratorem zawodowym, pod którego kierunkiem kurator społeczny ma pracować. Liczba dozorów lub nadzorów sprawowanych przez kuratora społecznego nie powinna przekraczać 10. Kuratorowi społecznemu w związku z wykonywaniem czynności zleconych przez sąd lub kuratora zawodowego przysługują uprawnienia w postaci odwiedzania w godzinach od 7.00 do 22.00 osób objętych postępowaniem w miejscu ich zamieszkania, lub pobytu, a także w zakładach zamkniętych; żądania okazania przez osobę objętą postępowaniem dokumentu pozwalającego na stwierdzenie jej tożsamości; żądania niezbędnych wyjaśnień i informacji od podopiecznych objętych dozorem, nadzorem lub inną formą kontroli zleconej przez sąd; przeglądania akt sądowych i sporządzania z nich odpisów w związku z wykonywaniem czynności służbowych oraz dostępu do dokumentacji dotyczącej podopiecznego i innych osób objętych postępowaniem; żądania od policji oraz innych organów lub instytucji państwowych, organów samorządu terytorialnego, stowarzyszeń i organizacji społecznych w zakresie ich działania, a także od osób fizycznych pomocy w wykonywaniu czynności służbowych. Ustawa, jak to ustawa musi przewidywać również okoliczności do odwołania lub zawieszenia kuratora społecznego.
Prezes sądu rejonowego, na wniosek kierownika zespołu, ustala i przyznaje kuratorowi społecznemu miesięczny ryczałt z tytułu zwrotu kosztów ponoszonych w związku ze sprawowanym przez niego nadzorem lub dozorem, płatny do dnia 20-go każdego miesiąca. Ryczałt za sprawowanie jednego dozoru lub nadzoru wynosi od 2% do 4% kwoty bazowej ustalonej dla kuratorów zawodowych na podstawie przepisów o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej.
Było treściwie i nudno. Wystarczy.
Większości zainteresowanych ta wiedza powinna wystarczyć lecz tylko z pozoru. Drodzy nasi decydenci, politycy kochani, ba, a nawet niektórzy prawnicy oraz funkcjonariusze policji, niejednokrotnie nie są nawet w posiadaniu wiedzy o tym, że kuratorzy społeczni są funkcjonariuszami publicznymi (czasem, o zgrozo, nie wiedzą, że są nimi wszyscy kuratorzy sądowi – zawodowi i społeczni). W efekcie traktowania kuratorów społecznych osoby, które zostają poddane ich kontroli, nazywają ich paniami Kasiami i panami Zbyszkami. Gorzej, jak na sali sądowej pada pytanie dotyczące kuratora, a odpowiedź ze strony obywatela brzmi: pani Kasia tudzież pan Zbyszek. Czym się jednak różnią autorzy tych pieszczotliwych zwrotów od wspomnianych decydentów? Różnica być może istnieje, ale bywa niedostrzegalna. Dlaczego?
Zadajmy pierwsze pytanie:
Drogi Panie Ministrze Sprawiedliwości uzgadniający z Drogim Panem Ministrem Finansów wysokość kwoty bazowej, dlaczego od wielu lat kwota ta nie jest zmieniona i wynosi 1.873,84 zł?
Czym kuratorzy różnią się od filatelistów?
Warto wiedzieć, że kwota ta służy nie tylko do naliczania ryczałtów jako zwrot kosztów zarówno na prowadzenie czynności w terenie, rozmów telefonicznych, dojazdów do sądu, papieru do sporządzania sprawozdań, korzystania z samochodu, autobusu, wizyt na policji, w szkołach, wykorzystywania swoich komputerów lub laptopów, butów, parasoli itd. itp. Niewątpliwie już to sprawia, że kuratorzy społeczni w zasadniczy sposób różnią się od np. filatelistów (w żaden sposób nie ujmując wartości ich hobby). W żaden sposób przyznanej kwoty nie można nazywać więc zarobkiem, a jedynie zwrotem wydatków. Jak zatem nazwać to, że przy konieczności zachowania dyscypliny budżetowej za prowadzenie nadzoru/dozoru kuratorowi społecznemu decydenci nakazali wypłacanie 37,48 zł miesięcznie?
Podpytanie: Czy wspomniani Panowie Ministrowie nie zauważyli, że warto by coś dla kuratorów społecznych zrobić? Coś więcej, gdyż w porównaniu z najniższą krajową ta sytuacja może stanowić dla tych ludzi najzwyklejszy, powiedzmy łagodnie, dyskomfort.
Ten sposób traktowania ma również drugie oblicze. Jeszcze gorsze w myśl obowiązujących przepisów. Wszyscy bowiem wiedzą, jaką troską muszą być otaczane dane osobowe, wszystkie akta, a akta sądowe w szczególności.
Zadajmy pytanie drugie:
Czy Drogi Pan Minister Sprawiedliwości oraz Drogi Pan Generalny Inspektor Danych Osobowych (nie jeden, ale przez lata wszyscy) wiedzą, w jaki sposób są przechowywane od lat akta kuratorów społecznych, kandydatów na kuratorów społecznych oraz kuratorów zwolnionych z funkcji, a nawet tych, którzy już zmarli? A czego w nich nie ma? Informacja z Krajowego Rejestru Karnego, zaświadczenia lekarskie, numer PESEL, imiona i nazwiska rodziców, adresy, numery telefonów, informacje o ukończonych studiach i kursach.
Podpytanie: Ilu akt osobowych problem ten od początku kurateli społecznej może dotyczyć? To podpytanie nie zmierza wcale w stronę zaspokojenia ciekawości piszącego. Piszący artykuł nie zna odpowiedzi, ale już może podpowiedzieć, iż liczba może być „porażająca”.
RESUME
Kiedy mówi się o jakiejkolwiek powadze, to wypada ją samemu zachować. Stawiając komuś określone wymagania, należy je stawiać także i sobie. A do podań kandydatów lata temu nie dołączano curriculum vitae, lecz życiorysy. (ASTAN)
